Húng chanh còn có tên là rau thơm lông, rau tần, tần dày lá, rau thơm, dương tử tô. Tên khoa học Coleus aromaticus Benth. (Coleus crassifolius Benth.), thuộc họ Hoa môi Lamiaceae (Labitatae).
Húng chanh là một loại cỏ, gốc hóa gỗ, có thể cao 25 – 75cm. Thân mọc đứng, có lông. Lá có cuống, mọc đối, rộng, hình bầu dục, dày, trông như mọng nước. Lá dài 7 – 10cm, rộng 4 – 6cm, mép khía tai bèo, mặt trên có lông đơn, đầu mang hạch, trong, bóng; mặt dưới lá nhiều lông bài tiết hơn, gân nổi rõ. Hoa màu tía nhỏ, mọc thành hoa tự, tận cùng dài gồm các vòng hoa mọc sít nhau gồm 20 – 30 hoa.
Nguồn gốc của cây húng chanh từ vùng đảo Maluku của Indonesia. Hiện nay, cây được trồng khắp ở Việt Nam để lấy lá. Lá húng chanh có mùi thơm, giống mùi chanh, thường dùng làm gia vị.
 |
| Không chỉ là loại gia vị phổ biến, húng chanh còn là một vị thuốc chữa bệnh hiệu quả |
Húng chanh có chứa tinh dầu, thành phần chính là cavacrol, thymol… có tác dụng ức chế mạnh các vi khuẩn như: trực khuẩn mycoides, trực khuẩn subtilis, trực khuẩn lao, trực khuẩn lỵ, tụ cầu khuẩn vàng, trực khuẩn thương hàn, phế cầu khuẩn, nấm can dida albicans, diệt amip, ức chế trực khuẩn coli, liên cầu khuẩn, trực khuẩn bạch hầu và trực khuẩn ho gà…
Với vị chua the, tính ấm, húng chanh là vị thuốc thông dụng chữa ho và viêm họng, được Bộ Y tế xếp vào danh mục 70 cây thuốc Nam thiết yếu.
Theo từ điển Cây thuốc và động vật làm thuốc (Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật), húng chanh chứa tinh dầu, thành phần chủ yếu là carvacrol có tác dụng ức chế mạnh các vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp.
Trong Đông y, húng chanh có tác dụng phát tán phong hàn, tiêu đờm, sát khuẩn, dùng để chữa ho, viêm họng, cảm cúm, hen suyễn, sốt…
 |
| Lá húng chanh trị ho hiệu quả |
Các phương pháp sử dụng lá húng chanh giảm ho, viêm họng:
Cách 1: hái vài lá húng chanh lá nhai, ngậm trong miệng rồi nuốt nước, bỏ bã.
Cách 3: lá húng chanh tươi 10 lá, trái chanh (xắt lát) 1 quả, gừng tươi (xắt lát) 1 củ, đường phèn hay mật ong vừa đủ. Tất cả cho vào chén, đem chưng cách thủy, lấy nước si- rô trong chén uống dần.
Cách 4: lá húng chanh 1 nắm (15g), lá chanh 10g, vỏ quýt 5g, gừng tươi 3 lát, đường phèn 10g. Nấu lấy nước uống trong ngày.
Cách 5: lá húng chanh 20g, kim ngân hoa 15g, sài đất 15g, xạ can12g, cam thảo đất 12g. Các vị thuốc sắc với 600ml, còn 200ml, chia 3 phần, uống trong ngày.
Có thể dùng lá húng chanh giảm ho và viêm họng liên tục 3 – 5 ngày cho đến khi các triệu chứng thuyên giảm.
Lá húng chanh đem lại những tác động tích cực đối với các bệnh lý về đường hô hấp. Tuy nhiên, để xác định nguyên nhân gây bệnh cụ thể, bệnh nhân có thể đi khám chuyên khoa tai mũi họng để được tư vấn và điều trị kịp thời.
